Enable Javascript


Gebruikerswaardering: 4 / 5

Ster actiefSter actiefSter actiefSter actiefSter inactief
 

Artikelindex

Develop 2/3 - foto's optimaliseren

Secties Panel rechts

Opmerkingen:

  • Ik ga hier uitsluiten van RAW-bestanden uit. Bij anders dan RAW-bestanden zijn enkele functies beperkt en de maximaal te bereiken eindresultaten misschien wat minder.
  • Als er ergens in deze module Clipping ontstaat dan gaat er in het RAW-bestand niets aan details verloren. Gebruik zo nodig de regelaars uit de Sectie Basic subsectie Tone om dit te corrigeren.
  • Wat vreemd is dat ondanks dat er geen preset (Develop Settings: None) toch diverse foto's een paar van elkaar afwijken waarden krijgen, b.v. bij Blacks en Contrast. Ik vermoed dat dit een automatisch aanpassing is door ACR ( A dobe C amera R aw), de Adobe default settings (zie onderaan volgende pagina).
    ACR bevat een lijst van ondersteunde camera's met bijbehorende profielen.

Wat TIPS vooraf:

  • Rechtsklik op in de titelbalk van de Sectie Basis (of andere sectie) en zet en de Solo Mode aan.
  • Indien je een Sectie mist kun je die op dezelfde manier aanzetten.
  • Dubbelklik op het titellabel van een subsectie (in Basic zijn dat: WB:, Reset Tone en Reset Presence) en de basisinstellingen van de hele subsectie worden hersteld.
  • Dubbelklik op het titellabel van een schuifregelaar en de basisinstelling van de schuifregelaar wordt hersteld.
  • Dubbelklik op het lopertje van een schuifregelaar en de basisinstelling wordt hersteld.
  • Klik in een schuifregelaar en het lopertje springt naar die muispositie.
    Deze kun je met de vorige afwisselen om het effect te beoordelen (muis op lopertje en: klik-klik----klik----klik-klik----klik).
  • De waarden achter de schuifregelaars kun je gewoon invullen, maar ook met de linkermuisknop horizontaal slepen kun je een waarde instellen.
  • De 2 driehoekjes, links- en rechtsboven in het Histogram, zijn de Clipping-knopjes welke je AAN en UIT kunt zetten. Bij AAN worden de dicht gelopen schaduwen in blauw en de uitgebeten hoge lichten in rood weergegeven.
    De 2 driehoekjes geven ook een aangepaste kleur weer als er Clipping aanwezig is.
  • De Secties van het rechter Panel werk je het best van boven naar beneden af en natuurlijk alleen die welke voor de foto nodig zijn.
  • Op het eerste gezicht denk je misschien wel: wat is het verschil tussen Exposure en Brightness?
    Lightroom noemt een deel van de schaduwen, de lichten en een deel van de hoge lichten Exposure, bij elkaar 60% (gebied tussen de 30% en 90%) van de lichtwaarden. Brightness beslaat de volle 100% en veroorzaakt dus heel snel Clipping. Bij Clipping door Brightness: kom tot een goede balans tussen Brightness enerzijds en Exposure, Recovery, Fill Light en Blacks anderzijds. Dat Exposure het gebied van 30% tot 90% beslaat heeft er natuurlijk mee te maken dat de hoge lichten 8x zoveel lichtwaarden bevatten als de schaduwen (zie inleiding).

Histogram:
Dit is het instrument dat verteld hoe het licht in een foto is verdeeld. Horizontaal van links 0% licht, tot rechts 100% licht. Vertikaal, de bergen en dalen, laten zien hoe de pixels met dezelfde hoeveelheid licht (lichtwaarde) zijn verdeeld (zie ook bij inleiding). In de inleiding wees ik er al naar dat Lightroom nog een tweede, zeer praktische, verdeling heeft welke afwijkt van de 25% verdeling. Het Histogram en de Sectie Basic hebben een paar dingen gemeenschappelijk, namelijk de schuifregelaars Exposure, Recovery, Fill Light en Blacks. Beweeg de cursor horizontaal in het Histogram dan zie je vier gebieden oplichten samen met de bijbehoren hier voor genoemde schuifregelaar. Slepend met de  linkermuisknop kun je deze gebieden direct in het Histogram in of uit elkaar schuiven, de bijbehorende schuifregelaar beweegt dan mee. Het hier getoonde histogram ziet er eigenlijk wel goed uit maar laat toch zien dat de lichtwaarde uiterst links en uiterst rechts Clippen, dat zijn de hoge begin- en eindpieken. Dat betekend dat er wat onderbelichte en wat overbelichte gebieden in de foto zitten waar details "verloren" zijn gegaan. Meestal zul je dat maar aan één zijde tegen komen.  Als dat zo is dan toch maar het liefst aan de linker zijde, daar zit de meeste ruimte voor herstel. Eventuele Clipping van enkele kleuren wordt ook weergegeven.

Basic + Histogram:
Er bestaat nogal wat meningverschil over de vraag: waar je moet beginnen met optimaliseren. Natuurlijk in de Sectie Basic, maar begin je met de subsectie witbalans (WB:, Temp, Tint) of met de subsectie Tone (Exposure, Recovery, Fill Light, Blacks, Brightness, Contrast). Naar mijn ervaring maakt het helemaal niet uit, dus doe maar gewoon, zoals door Adobe  opgesteld, van boven naar beneden werken.

  • Treatment: kies Color of Grayscale.
    Voor Grayscale kun je ook bij de Sectie HSL/Color/Grayscale kiezen. Daar behandel ik dit verder.
  • WB: (witbalans)
    Hier corrigeren we de lichttemperatuur (warme/koele kleuren) en verwijderen een eventueel aanwezige kleurzweem.
    Natuurlijk is een opname gemaakt met een juiste witbalans het beste. De camera heeft diverse voorinstellingen en een automatische witbalans. Die automatische is een gemeten gok, meestal goed of redelijk maar soms ook flink er naast.
    Een opname met sterk overheersende kleuren geeft problemen als er geen referentieopname is gemaakt (ik gebruik mat fotopapier i.p.v. grijskaart). Als je een referentieopname hebt gemaakt (en die niet reeds in je camera als referentie hebt gebruikt) dan kun je die opname hier gebruiken en de instellingen overnemen of Synchroniseren.
    • Het Pipet is een prachtig hulpmiddel om de witbalans in een keer juist in te stellen. Je heb dan WB:, Temp, en Tint niet meer echt nodig. Maar...... er moet wel een neutrale kleur (wit, grijs, zwart) in het gefotografeerde object aanwezig zijn anders heb je niets aan het Pipetje. Klik op het pipet en klik op een neutrale kleur (wit, grijs, zwart) in de foto. Het aan het pipet gehangen 5 x 5 pixelraster helpt je bij het kiezen. Natuurlijk moeten de 2 Clipping-knopjes in het histogram (even) uit staan ander is zwart blauw en wit rood. Dus bij een foto van een kamer met een wit object in beeld, dan onthoud je dat welk object wit is en klik je daar met het pipetje op. Wil je van het pipetje af? Klik het op zijn plaats in de Sectie. Let op: als je het Pipet hebt geactiveerd en naar een andere Sectie gaat dan vergeet Lightroom het te deactiveren.
    • WB: het uitklapmenu met de diverse soorten licht.
      Vaak is As Shot een goede keuze maar soms is een passende keuze uit de lijst toch beter.
    • Temp en Tint: Kies eerst voor As Shot of iets anders uit het klapmenu en dan kun je zo nodig nog een aanpassen maken.
  • Tone
    Hier gaat het om de lichtwaarden niet te veel te laten Clippen en zo te verdelen dat alle details tot hun recht komen.
    Een beetje Clipping is meestal niet zo een probleem (gebruik de knopjes met de driehoekje uit het Histogram).
    Je zult soms zeer creatief met de regelaars moeten spelen om een goed compromis te vinden.
    • Auto: Is soms wel makkelijk om mee aan te vangen. Maar net als in een camera is het een berekende gok.
    • Exposure: Hiermee verschuif je het belangrijkste gebied, de lichtwaarden 30-60%, naar donkerder of lichter toe.
      Kan Clipping geven of versterken.
    • Recovery: Verschuift de lichtwaarde 90-100% naar donkerder toe. Een eventuele piek uiterst rechts in het Histogram (Clipping van de hoge lichten) kun je hiermee herstellen. Uitgebeten details worden, zo ver als nog mogelijk is, tevoorschijn getoverd. Hier zijn de mogelijkheden beperkt.
      Het lijkt wat tegenstrijdig maar de combinatie Recovery en Exposure gaat soms prima samen.
    • Fill Light: Verschuift de lichtwaarden 10-30% naar lichter toe. Een eventuele piek uiterst links in het Histogram (Clipping van de schaduwen) kun je hiermee herstellen. Dicht gelopen details in de schaduwen komen zo weer tevoorschijn. Hier is erg veel mogelijk.
    • Blacks: Verschuift de lichtwaarden 0-10% naar donkerder toe. Kan Clipping geven of versterken.
      Het lijkt wat tegenstrijdig maar de combinatie Blacks en Fill Light gaat soms prima samen.
    • Brightness verschuift het hele gebied aan lichtwaarden, 0-100%, naar donkerder of lichter en hierdoor ontstaat natuurlijk snel Clipping in het Histogram. Maar....er gaat hier niets verloren dus leef je dan (weer) uit met de vier hier bovenstaande regelaars.
    • Contrast: Dit spreekt voor zich.
      In de Sectie Toon Curve kun je het contrast selectiever regelen (volgende pagina).
  • Presence
    Hier regel je de kleurverzadiging van alle kleuren tegelijk.
    Gebruik de Sectie HSL/Color/Grayscale om de kleuren individuele te beïnvloeden.
    • Clarity is een nieuw juweeltje. Het verhoogt de diepte met behulp van kleurcontrasten.
    • Vibrance, nog zo'n juweeltje, een hele verbetering/aanvulling op Saturation. Het verzadigd de kleuren, maar dan wel zo selectief dat het gevaar van Clipping van kleuren sterk wordt verminderd.
    • Saturation: De verzadiging van de kleuren aanpassen. Snel kans op Clipping van kleuren, met detailverlies als gevolg.

Het Histogram ziet er na het bewerkingen in de Sectie Basic een stuk beter uit.


Links: Zonder correcties (Clipping zie je ook in de driehoekjes).
Rechts: Na correcties mooi verdeelde lichtwaarden (driehoekjes zijn nu uit).
Merk op dat er vooral in de schaduwen (links) veel gewonnen is, vooral in het blauw (rechter Histogram).
Rechts ook iets, maar daar zat ook niet zo veel (gelukkig maar, liever Clipping in de schaduwen)
Bij een foto die donkerder is zitten de bergen meer naar links en bij een foto die wat lichter is wat meer naar rechts.

De Secties, Histogram en Basic, zijn denk ik wel de belangrijkste maar met de volgende Secties wordt het resultaat vast nog beter.